Reis door Noorwegen

De provinciale bloem van Finnmark
MULTE (Kruipbraam)
Rubus chamaemorus

Het wapen van Finnmark

Finnmark (Finnmárkku fylkka in het Samisch, dat letterlijk het land van de Saami betekent) is de meest noordelijke provincie van Noorwegen (de noordelijker gelegen eilandengroep Spitsbergen wordt niet als provincie gezien).
In deze provincie woont 1,6 procent van de bevolking van Noorwegen. Finnmark telt 19 gemeenten (drie stadsgemeenten). Het grenst aan Troms in het westen. Ook grenst het aan de Finse provincie Lapland in het zuiden en het Petsjenga district van de Moermansk Oblast in Rusland in het oosten. Finnmark is een deel van de Barentsz-regio en ook van Lapland, dat over vier landen verdeeld is. Deze provincie is de jongste en noordelijkste, qua oppervlakte de grootste en tegelijkertijd de dunstbevolkte. Finnmark is 7123 km² groter dan Nederland en heeft ongeveer zoveel inwoners als Gouda. Knivskjellodden, de Nordkapp,  is het noordelijkste punt van Europa, ook al is Kinnarodden te Nordkinn het noordelijkste punt op het vasteland. De grenzen met Rusland, Finland en Zweden werden na 1750 bepaald. Finnmark kent lange fjorden aan de kust, terwijl het binnenland gedomineerd wordt door een zeer grote hoogvlakte. Hier zijn sommige van de oudste resten van nederzettingen van het Stenen Tijdperk gevonden (tot tienduizend jaar oud), zoals de rotskunst van Alta bewijst. Ook al wonen etnische Noren lang in deze provincie, zij wordt voornamelijk verbonden met kust-Saami en Saami die met rendierteelt bezig zijn. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie is het handelen met de Russen weer opgebloeid. Er zijn bootverbindingen tussen Moermansk en Kirkenes/Vardø.

Feiten

Geografie

Het landschap
Het landschap van deze provincie wijkt op meerdere manieren af van de rest van Noorwegen. De fjorden zijn lang en open, gescheiden door vrij vlakke landtongen met steile kusten. Ten oosten van de Nordkapp zijn er geen rotseilanden meer te vinden. Tussen de kuststrook en de vrij laag gelegen Finnmarksvidda zijn oude zandsteenformaties gevouwen en omhoog gedrukt. Zodoende zijn de Gaissen, een rij piramidevormige bergen, ontstaan.

Kustzone
Ongeveer de helft van de bevolking woont aan de kust. Hier zijn ook de drie stadsgemeenten, Hammerfest, Vardø en Vadsø gelokaliseerd. Visserij is de voornaamste bron van inkomsten. Het klimaat is hier streng, ondanks de Golfstroom.

Overgangszone
In het binnenste van de fjorden is een zachter klimaat te vinden dan aan de kust of op de hoogvlaktes (vidda). Aan de kust is het klimaat strenger. In deze zachtere zone zijn drie grote plaatsen gelegen, Alta, Lakselv en Kirkenes. De voornaamste bronnen van inkomsten zijn hier veeteelt en mijnbouw.

Hoogvlakte
De Finnmarksvidda beslaat 36% van het areaal van Finnmark, hier woont ongeveer 7% van de bewoners van deze provincie. De grootste plaatsen zijn Kautokeino (Guovdageaidnu) en Karasjok (Kárášjohka). De mensen leven hier hoofdzakelijk van rendierteelt, landbouw, jacht en visserij.

Klimaat

Vardø is de enige Noorse stadsgemeente gelegen in de arctische zone, hetgeen betekent dat de gemiddelde temperatuur voor de warmste maand van het jaar onder 10°C is.
De overige kust wordt ook niet veel warmer 's zomers, maar dankzij de golfstroom ook niet extreem koud 's winters. Daarentegen kunnen de temperaturen op de Finnmarksvidda zo laag worden als -40° en -50°C. Karasjok heeft het kouderecord van Noorwegen, er werd -51,4°C gemeten op 1 januari 1886. De winterstormen zijn het ergst aan de kust, hierdoor worden de wegen over de bergen geregeld gesloten. De muggen vormen 's zomers een ware plaag, in het bijzonder op de hoogvlakte, waar het ook vaak warmer wordt dan 20°C.

Cultuur en geschiedenis

Het oude gebied Finnmark bevatte ook een deel van Troms naast noordelijk Finland en de schiereiland Kola. Finnmark was ongeveer 8 keer groter dan de huidige provincie en werd voornamelijk bevolkt door de Saami die belasting moesten betalen aan zowel de Noren als de Zweden en de Russen. Noren gingen in deze provincie vanaf ongeveer 1300 wonen, toen Haakon Magnusson Vardøhus vesting liet bouwen. Deze is nog steeds in het bezit van de Noorse Marine. Vanaf ongeveer 1500 begonnen de Russen zich er te vestigen. Kautokeino, Karasjok, Polmak, Utsjok en grote gebieden verder oostwaarts werden tussen 1326 en 1826 door Noorwegen en Rusland samen beheerd. Tijdens de Duitse bezetting werd Finnmark vrijwel geheel door de bezetters geëvacueerd. In 1945 werd het gebied door het Rode Leger bevrijd.
Er zijn verschillende "cultuurschatten" in deze provincie, zoals "Lille-Moskva" (Klein Moskou) (Kiberg/Vardø), de weg naar Hamningberg in Båtsfjord die door een maanlandschap voert. Toch is het doel voor de meeste toeristen de Nordkapp. Sinds er een tunnel geopend is naar Honningsvåg is de Nordkapp beter bereikbaar.
In het westen is Hammerfest gelegen, de noordelijkste stad van Noorwegen. De grootste stad van Finnmark is Alta. Bij die stad is de rotskunst van Alta te vinden die op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staan. Er zijn ook archeologische vondsten gedaan van de zogenaamde Komsacultuur.

Saami

De hoofdstad van de Saami is Kárášjohka (Karasjok) waar ook het Sameting, het Samische parlement, is gelegen. De Noorse staatsomroep zendt vanuit deze stad ook Sameradio (radio-uitzendingen in het Samisch) uit.
Veel van de Noorse Saami wonen in Finnmark en Troms; er wordt door onderzoekers gedacht dat dit volk er al 2000 jaar of langer woont. Zowel de provincie zelf als 5 gemeenten in Finnmark (plus Kåfjord/Troms) hebben officiële namen in het Samisch en in het Noors.

Klik hier voor overnachtingsmogelijkheden in Finnmark

Gegevens van Wikipedia en de Norske Fylkesblomstene
 

Heeft u vragen, op- en/of aanmerkingen laat ons dat even weten d.m.v. het invullen van het contactformulier op de website

Sitemap